Dolandırıcı olduğu anlaşılan bir kişi, ünlü bir futbol menajerinin kimliğine bürünüp FC Barcelona’dan 1 milyon euro istedi. Kaynaklar, kulübün parayı göndermek için düğmeye bastığını söylüyor. Ödeme günün sonunda bloke edilmiş olsa da, uzmanlar olayın, daha sıkı denetim çağrılarına rağmen, futbolun yolsuzluğa karşı korumasız olduğunu gösterdiğinden endişe ediyor.
Key points:
- Dört yakın kaynağa göre, Barcelona, nüfuzlu menajer Pini Zahavi’den gelmiş gibi görünen ve Hollandalı bir kişi adına Kıbrıs’taki bir banka hesabına para gönderilmesini isteyen bir e-posta aldıktan sonra, büyük miktardaki transfer için düğmeye bastı.
- Hollandalı hesap sahibi, Kıbrıs’ta herhangi bir banka hesabı olmadığını ve kimliğinin çalındığını iddia etti.
- Kıbrıs’taki banka ödemeyi bloke etti ancak sahte hesap açtıkları iddiasını reddetti.
- Barcelona kulübü dolandırıcılık girişimini kabul etti ancak polise resmi bir şikayette bulunmadı.
Temmuz 2022’de Barcelona, Bayern Münih ile yaptığı meşhur transfer anlaşması çerçevesinde Polonyalı oyuncu Robert Lewandowski’yi almak için 45 milyon euro (46 milyon $) ödeyeceğini duyurdu.
Bu, Avrupa futbolunun en büyük transferlerini gerçekleştiren ve neredeyse temsil ettiği oyuncular kadar ünlü olan menajer Pini Zahavi için büyük bir galibiyetti. Zahavi, anlaşmadan dolayı “çok mutlu” olduğunu söyledi ve sürüncemeli geçen Barcelona anlaşmasını “kariyerimin en zor transferlerinden biri” olarak niteledi.
Zahavi’nin, bu transferden dolayı milyonlarca euroluk bir komisyon aldığı yazıldı. Transferin duyurulmasından on gün sonra, Barcelona yetkilileri, ilk taksit olarak 1 milyon euro talep eden bir e-posta aldı.
Tek bir sorun vardı: Zahavi’den gelmiş gibi görünen e-posta, menajerin geçmiş yazışmalarda kullandığı adresten değil, farklı bir adresten gelmişti. Ve paranın Zahavi’ye değil, e-postada avukat olarak tanımlanan Michael Gerardus Hermanus Demon adlı bir şahsın Kıbrıs’taki hesabına gönderilmesi isteniyordu.
Normalde, bu tür garipliklerin, bu kadar büyük bir para transfer işlemini frenlemesi beklenebilirdi. Özellikle de tahmini küresel değeri yaklaşık 600 milyar doları bulan ve son yıllarda, büyük ölçekli kara para aklama cenneti olduğu gerekçesi ile incelemeye alınan profesyonel futbol sektöründe.
Ancak gazeteciler, Barcelona kulübünün, hiç tereddütsüz, milyon euroluk ödemeyi gerçekleştirmek için düğmeye bastığını öğrendi.
Ödeme Talebi
İspanya’nın Cadena Ser radyosunda yayınlanan “Que t’hi jugues”un (Neyle oynuyorsun?) programı, 2023 baharında Barcelona kulübünü ele aldığı bir bölümde, söz konusu ödeme talebini içeren e-postanın bir kopyasını ele geçirdi. E-posta, OCCRP ve araştırmacı partnerleri Der Standard ve Paper Trail Media ile paylaşıldı.
Hepsi FC Barcelona’da çalışan ve ismini vermek istemeyen üç kaynak, kulübün, milyon euroluk para transferi için düğmeye bastığını doğruladı. İşlem hakkında bilgisi olan dördüncü bir kaynak ise, ödemenin, alıcı banka olan Bank of Cyprus’ta, transferi ‘şüpheli’ bulan uyum görevlileri tarafından bloke edildiğini söyledi.
Bunun üzerine, Zahavi olduğunu iddia eden bir kişi, transferin onaylanması için Bank of Cyprus yöneticilerine bir e-posta gönderdi. OCCRP tarafından görülen e-postada, Zahavi olduğunu iddia eden kişi, Bank of Cyprus’taki hesabın sahibi Demon’u, “büyük futbol transferlerinde aracı” bir kişi olarak niteliyor, ve “FC Barcelona’nın, Lewandowski anlaşması için ödediği ücretin kendisine ait olduğunu” iddia ediyordu.
FC Barcelona’daki kaynaklardan biri, para transferinin, personelin bir hata yapıldığını fark etmesinden ve havaleyi durdurmasından önce başlatıldığını aktardı. Kulüp personelinin, Bank of Cyprus’a transferi engelleme kararı öncesinde mi, yoksa sonrasında mı ulaştığı bilinmiyor.
Her dört kaynak da, gazetecilerle konuştukları için işlerini kaybetme riskiyle karşı karşıya olduklarından isimlerinin gizli tutulmasını istedi.
Zahavi, “Que t’hi jugues” muhabirlerine dolandırıcılık girişimini anlattı ve birisinin, söz konusu parayı çalmak amacıyla kendi adına “sahte bir e-posta” gönderdiğini söyledi. Menajer, bir kulüp direktörünün, para transfer talebiyle ilgili olarak kendisine ulaştığını ve durumdan bu şekilde haberdar olduğunu anlattı.
Zahavi, kulüp direktörüne, herhangi bir ödeme talebi yapmadığını, ve bir dolandırıcılığın söz konusu olabileceğini söyledi. Zahavi, kulübü “korkunç bir hata”dan kurtardığı için aynı direktörün kendisine “sarılıp teşekkür ettiğini” belirtti.
Barcelona, kulübün ödeme girişiminde bulunup bulunmadığı konusunda resmi olarak yorum yapmayı reddetti. Bir kulüp sözcüsü, Mayıs 2024’te OCCRP’ye gönderdiği bir e-postada, dolandırıcıların kulüpten “herhangi bir miktar almadığını” söyledi.
Barcelona ayrıca, dolandırıcılık girişimini Katalan polisine bildirdiğini aktardı. Ancak polis, OCCRP’ye kulübün resmi bir şikayette bulunmadığını söyledi.
Gizemli Hollandalı ‘Avukat’
Muhabirler, sosyal medyayı kullanarak, Bank of Cyprus’taki hesabın sahibi olan Michael Gerardus Hermanus Demon’un izini sürdü. (OCCRP, Kasım 2023’te Demon adına olan hesaba küçük bir miktar aktarmaya çalıştı ve banka tarafından hesabın kapatıldığı bilgisini aldı.)
Gazeteciler, Nisan 2024’te Hollanda vatandaşı Demon ile e-posta yoluyla temasa geçti. Demon, kimliğinin çalındığını ve sahte bir hesap açmak için kullanıldığını söyleyerek, ne Kıbrıs’taki banka, ne de Barcelona ödemesi hakkında hiçbir bilgisi olmadığını iddia etti.
Demon, “Bu konuda hiçbir şey bilmiyorum ve Kıbrıs’ta banka hesabım yok. Ne yazık ki, kimlik dolandırıcılığının kurbanı oldum. Kimliğim 2022’de çalındı/kayboldu” diye yazdı.
Demon, gazetecilerin daha sonraki arama ve e-postalarına yanıt vermedi.
Kamuya açık kayıtlarda, Demon’un futbol sektöründe çalıştığına ve Zahavi ile profesyonel bir bağı bulunduğuna dair bir gösterge yok. Avukat olduğuna dair bir kayıt da yok. Hollanda ve uluslararası barolarda yapılan aramalarda ise bu isime rastlanmadı.
Demon’un kimlik hırsızlığı iddiası karşısında, Bank of Cyprus, müşteri doğrulama protokolünü savunarak, hesap açmak için çalıntı belgelerin kullanılmasının imkansız olduğunu söyledi.
Bankadan bir sözcü, Nisan 2024 tarihli bir e-postada, “Pasaportların/kimliklerin gerçekliğini doğrulayabiliyoruz ve başvuru sahibinin, gerçekten, sisteme yüklenen kimlik belgelerindeki kişi olduğundan emin olabiliyoruz” dedi.
Banka, herhangi bir hesabın, ancak başvuru sahibiyle şahsen veya görüntülü görüşme yapıldıktan sonra etkinleştirildiğini de ekledi.
Ancak banka, gizlilik politikalarını gerekçe göstererek, Barcelona işlem girişimi hakkında yorum yapmaktan kaçındı.
‘Ortada dönen para çok büyük’
Avrupa futbol sektöründeki uzmanlar, büyük bir kulübün, basit bir e-posta sonucunda bu kadar büyük bir ödeme yapmaya kalkması karşısında hem şok olduklarını hem de düş kırıklığı yaşadıklarını ifade etti.
İngiltere Premier Ligi’nde oyuncu transferleri alanında çalışan spor danışmanı Andrew Mills, “‘Bu tutarı bu banka hesabına gönder’ günleri çoktan geride kaldı” dedi. “İşletme olarak fatura kesmeniz gerekiyor. Sadece parayı talep edemezsiniz. Her zaman bir kayıt olmalı.”
Yine de, Mills ve diğerlerine göre, büyük futbol anlaşmalarının boyutu ve karmaşıklığı ile Zahavi’nin şöhreti bir araya geldiğinde, potansiyel bir dolandırıcının hileli transfer talebi yapması kolaylaşabiliyor.
“The Price of Football: Understanding Football Club Finance” kitabının İngiliz yazarı Kieran Maguire, “Futbol kulüplerinin belirli departmanlarında gördüğünüz özen eksikliği oldukça şaşırtıcı” dedi. Barcelona’nın, yalnızca bir e-posta üzerine, parayı göndermeye çalışmasının kendisini “şaşırtmayacağını” da sözlerine ekledi.
Kulüpler, şu anda uluslararası transfer piyasasına yılda 11 milyar euroya yakın bir yatırım yapıyor. Avrupa’nın beş büyük ligi bu ticaretin üçte ikisini oluşturuyor.
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi’nin (UNDOC), 2022 tarihli bir raporuna göre, bankacılık gözetimindeki boşluklar, offshore hesapların sıklıkla kullanılması, ve söz konusu olan sersemletici miktarlardaki para, transfer piyasasını, dolandırıcılık ve diğer yasa dışı finansal akışlara karşı savunmasız bırakıyor.
Avrupalı yetkililer, futbol sektöründeki yolsuzluğu dizginlemek amacıyla, profesyonel kulüplere, müşteri doğrulama ve işlem izleme gibi önlemleri 2029 yılına kadar uygulamaya koyma zorunluluğu getirdi.
Spor sayfaları şimdilik sahte transferler, kara para aklama ve hileli ödeme entrikalarıyla ilgili haberlerle dolu. 2018’de İtalyan Lazio, defans oyuncusu Stefan de Vrij’in transferinin ardından, bir e-posta dolandırıcılığına kanarak, Hollanda kulübü Feyenoord’muş gibi davranan dolandırıcılara 2 milyon euro ödemişti.
Maguire’a göre, “Ortada dönen para çok büyük ve pastadan küçük bir dilim isteyen pek çok insan var. Küçük bir dilim bile çok büyük bir para.”
Profesyonel futbolda dolandırıcılık üzerine 2011 yılında yapılan bir çalışmanın ortak yazarı, finans ve siber suç uzmanı Jim Gee, ultra zengin kulüp sahipleri ile zayıf muhasebe ve yetersiz düzenlemeler arasında temel bir dengesizlik tespit etti.
Gazetecilere verdiği demeçte, Gee, “İçinde güçlü insanların olduğu bu tür gevşek bir ortamda, yolsuzluk ve sahtekarlıkla karşılaşma olasılığınız daha yüksek” dedi. Gee, çalışmanın 10 yıl önce yapıldığını ancak geçen sürede futbolda düzenlemelerin arttığını gözlemlemediğini söyledi. Gee’ye göre “güç dinamiği hâlâ aynı.”